MOTORENFABRIEK "DE INDUSTRIE"


Eerste INDUSTRIE motorenfabriek
in 1910 gebouwd.
Het was op 12 september van het jaar 1910 in Alphen aan den Rijn, dat Johannes Boot in een nieuwgebouwd fabriekje met één man personeel, zeer bescheiden begon met het maken van een eerste INDUSTRIE twee tact-middeldruk-gloeikop motor. In 1912 zijn de eerste motoren gefabriceerd van bouwnr. 1 t/m 19. In 1913 was dit bouwnr. 20 t/m 38. Gedurende de eerste zeven jaren was de productie van dit fabriekje slechts een 300 á 400 pk per jaar, doch de afzetmogelijkheden bleken wel zo gunstig te zijn dat in 1917 een tweede fabriek in gebruik genomen kon worden.
 
Tweede INDUSTRIE motorenfabriek
in 1917 gebouwd.
In 1917 werd gefabriceerd bouwnr. 71 t/m 79. In deze fabriek vonden toen 28 man personeel werk, welke aantal zich steeds heeft uitgebreid. In 1918 werd er aan middeldruk motoren 800 pk vervaardigd, welke productie steeds is blijven stijgen tot 5800 pk in het jaar 1930.
 
De INDUSTRIE middeldruk motoren van het type IB werden gebouwd in één en twéécilinder uitvoering en met en 7-tal opeenvolgende cilinderafmetingen; hierdoor was het mogelijk om deze motoren te maken van 8 pk tot 130 pk.
 
Eén cilinder middeldruk motor.
Type pk./ cil.
IB2 8
IB3 12
IB4 18
IB5 24
IB6 35
IB7 45
IB8 55
IB9 65
Twee cilinder middeldruk motor.

 
De letters, gebruikt bij diverse type aanduidingen van "IB" motoren staan voor;
IB = Industrie Boot
Het cijfer achter de letters geeft het vermogen aan. Het cijfer vóór de letters zegt uit hoeveel cilinders de motor bestaat.
Voorbeeld; 2IB3 = 2 cilinder met een vermogen van 24 pk.

 
Normale afmetingen één cilinder motoren. Normale afmetingen twee cilinder motoren.

 
30-35 pk. INDUSTRIE middeldruk motor, bouwjaar 1913.
Het was in 1928 dat de drukte in het bedrijf zo overstelpend werd, dat de directie besloot een derde motorenfabriek te bouwen, omdat door de toenemende productie de tweede fabriek veel te klein werd. Een geschikt terrein hiervoor werd gevonden tussen de Gouwsluiseweg en de Rijn te Alphen, waarop in 1931 de nieuwe fabriek in gebruik werd genomen.
Intussen werd steeds meer duidelijk dat de middeldruk motor plaats zou moeten gaan maken voor de meer modernere diesel. De voorbereidende werkzaamheden hiervoor waren gereed gekomen en in 1932 werd de eerste INDUSTRIE viertakt diesel motor (VD-motor), met bouwnr. 3000 afgeleverd.
Hierna nam de fabricage van de IB-middeldruk motoren snel af, totaal zijn er ruim 1200 stuks van afgeleverd. De laatst gebouwde en geleverde was in 1951 met bouwnr.1205
 
De INDUSTRIE viertakt diesel motoren, type VD, werden gemaakt in vijf cilinder uitvoeringen en vanaf 20 pk tot 360 pk.
 
Type 6VD6A, zes cilinder viertakt INDUSTRIE dieselmotor, 300 pk, 330 omw./min.
Type boring slag omw./ min. pk./ cil.
VD4 200 270 360 20
VD5 230 350 360 30
VD6 250 350 340 40
VD6A. 280 400 330 50
VD7 305 450 300 60

 
1VD4 was de kleinste motor van dit type met zijn 20 pk.
6VD7 was de grootste motor van dit type met zijn 360 pk.
De serie liep van 1VD4 van 20 pk tot 6VD7 van 360 pk.
De VD motoren draaide één kant op,
een omkeerkoppeling zorgde voor de voor en achteruit.
 
De letters, gebruikt bij diverse type aanduidingen van "VD" motoren staan voor;
VD = Viertact Dieselmotor
Het cijfer achter de letters geeft het vermogen aan. Het cijfer vóór de letters zegt uit hoeveel cilinders de motor bestaat.
Voorbeeld; 3VD6A = 3 cilinder met een vermogen van 150 pk.

 
Hoofdafmetingen VD motoren

De diesel motoren, die in grote aantallen zijn vervaardigd, hebben zich tot na de tweede wereld oorlog vanwege hun grote bedrijfszekerheid als standaard product zeer goed kunnen handhaven. In het jaar 1957 werd hiervan de laatste gebouwd en afgeleverd, met bouwnr. 3574. In totaal zijn er 574 st. VD motoren gefabriceerd.
 
Type 8D7OHD, 1000 pk. 400 omw./min, direct omkeerbaar.
Reeds spoedig na het begin van de tweede wereldoorlog werd het duidelijk dat de 4-takt dieselmotoren van het VD-type zich minder goed leende voor verdere ontwikkeling. Met de bouwwijze van de "VD" serie kon men niet naar grotere vermogens, de krukas was te licht en de losse cilinderkoppen op een onderbouw veroorzaakte bij hogere vermogensgroei te veel trillingen.
De Hr. D. Boot besloot daarom een nieuw type motor te ontwikkelen welke geschikt was voor grotere vermogens. Een veel stijvere krukas en een z.g. monoblok, waarin tevens de cilindervoeringen werden geplaatst bleek de juiste oplossing. Tevens werd, als eerste op de Nederlandse markt, de direct omkeerbaremotor geÏntroduceerd. De motor werd direct gekoppeld aan de schroefas, waardoor de onderhoudskosten aan de koppeling tot het verleden behoorde, vanaf 1947 is deze motor voor het eerst geplaatst, onder bouwnr. 4003.
 
Enerzijds zou een beperking van het aantal motortypen voor de productieverloop zeer welkom zijn, terwijl het anderzijds aantrekkelijk werd om ook motoren van grotere vermogens te kunnen bouwen.
 
Type 8D8OD, 1725 pk. 300 omw/min, direct omkeerbaar.
De Dieselmotoren reeks D4-D6-D7 werd gekozen uit de bestaande VD typen en hieraan werd als toekomstige ontwikkeling nog toegevoegd de mogelijkheid om tot de bouw van een aansluitend groter type D8 over te kunnen gaan. Enkele prototype van D4 en D6 motoren werden ontworpen, gebouwd en beproefd, waarna in de jaren na 1945 de ontwikkeling van alle type D4 tot en met D8 met spoed ter hand kon worden genomen. Hiermede is voor de afnemers de mogelijkheid ontstaan om vanaf 75 pk tot 1725 pk uit een ruime sortering 4-takt INDUSTRIE diesel motoren een keus te maken. Deze motoren die, wat bedrijfszekerheid en economie betreft, de VD motoren nog ver overtreffen, vormen het huidige productieprogram.
 
Type 6D6, 330 pk. 500 omw./min. met hydraulische scheepsomkeerkoppeling.
Het kleinste motortype D4 werd hierbij inmiddels weer verder ontwikkeld tot de nieuwere uitvoering D41, terwijl ook de ontwikkeling van de andere motortypen de grootste aandacht heeft. Naast deze ontwikkelingen waren er ook andere problemen, in 1940 liet het zich aanzien dat de derde motorenfabriek, wat bedrijfsruimte betreft, te klein zou worden en naar uitbreidingsmogelijk- heden werd weer naar uitgezien.
Door de gunstige ontwikkelingen was er steeds gelegenheid om grond aan de kopen waardoor op een gegeven moment 40.000 m2 aaneengesloten bedrijfsterrein in bezit was. Ook vroeg de organisatie van de productie meer aandacht, immers een hoge graad van nauwkeurigheid in de bewerkingen van alle motoronderdelen, verhoogt in sterke maten de efficiency in het samenbouwen van deze onderdelen tot complete motoren, dit had tevens tot gevolg dat er weer uitgebreid moest worden, zo zijn er een nieuw kantoor gebouw en fabrieksgebouw verrezen.
De nieuwe fabriekshal is geheel ingericht voor de machinale bewerking voor al de machinale bewerkingen van al die onderdelen waaruit de motoren zijn opgebouwd. Het was medio 1957, dat deze bedrijfsruimte in gebruik werd genomen en de productie- capaciteit verveelvoudigd is.
 
Helaas heeft hij, die de stichter is geweest van onze INDUSTRIE deze laatste en belangrijke groei van onze bedrijven niet meer mogen beleven. Johannes Boot is ons ontvallen op 30 november in 1949 en juist wel in de tijd dat de eerste grote direct omkeerbare en drukgevulde INDUSTRIE dieselmotoren in aanbouw was. Reeds bij de constructie van de eerste INDUSTRIE motoren, 50 jaar geleden, werd als beginsel aanvaard, dat eenvoud in bediening en onderhoud, gepaard aan de hoogst mogelijke betrouwbaarheid, het belangrijkst zijn. Tevens werd een laag brandstof gebruik nagestreefd, hetgeen in 1929, dus 30 jaar geleden, leidde tot de overgang van de tweetakt gloeikopmotoren naar viertakt dieselmotoren en na 1940 tot de toepassing van drukvulgroepen gecombineerd met tussenkoelers. Wat in de loop van de jaren ook veranderde, niet de eisen van eenvoud en betrouwbaarheid, gesteld aan elke INDUSTRIE-motor. Dit is de reden, dat "De INDUSTRIE" alléén motoren in lijn maakt met niet meer dan acht cilinders.
 
Om echter aan de vraag naar INDUSTRIE-motoren voor allerlei doeleinde te voldoen, omvat het productieprogramma van de motorenfabriek "De INDUSTRIE" vier motortypen, waarvan de cilinderafmetingen zodanig zijn gekozen dat telkens de cilinderinhoud van het volgende motortype tweemaal zo groot is als die van het voorgaande type.
 
De fabriek is afgestemd op de vervaardiging van de volgende viertakt dieselmotoren:
 
Type boring slag omw./ min. pk. cilinders
D 41 200 270 750 75-360 2 t/m 6
D 6 250 350 500 110-640 2 t/m 8
D 7 305 460 400 300-1000 4 t/m 8
D 8 400 600 300 850-1725 6 t/m 8

 

 
Bedieningshandwiel van de INDUSTRIE gepatendeerde omkeerinstallatie.

Al deze motoren hebben een solide gietijzer ondercarter en motorframe. De cilindervoeringen hangen in het motorframe en bestaan uit speciaal hoogwaardig gietijzer met uitstekende loopeigenschappen en kunnen indien dit wordt gewenst nog worden voorzien van een laag hardchroom.
De cilinderdeksels worden eveneens vervaardigd uit speciaal gietijzer. De zuigers zijn van lichtmetaal en hebben een wetenschappelijk vastgestelde vorm, waardoor zij in warme toestand juist passen in de cilindervoeringen.
De drijfstangen en de krukas van INDUSTRIE-motoren bestaan uit hoogwaardige staalsoorten, hebben een speciale vorm en worden volgens een gepatenteerde methode vervaardigt, waardoor breuk praktisch niet voorkomt. Zeer nauwkeurig en volgens de modernste methode worden van alle motor installaties, van klein tot groot, de krukassen met alle aan te drijven delen nagerekend. Waar dit noodzakelijk blijkt te zijn, wordt gebruik gemaakt van elastische koppelingen, torsiedempers, hydraulische, pneumatische of magnetische koppelingen etc.
 
Bij alle INDUSTRIE-motoren wordt een aparte INDUSTRIE-aanzetluchtcompressor geleverd met de benodigde aanzetluchtvaten. De motoren worden voorzien van een aangebouwd gesloten koelwater systeem, dat door middel van een thermostatische klep zorgt voor het op constante temperatuur blijven van de motor bij verschillende belastingen. De motoren met zes of meer cilinders van 300 pk of meer, kunnen direct omkeerbaar worden uitgevoerd volgen het gepatenteerde INDUSTRIE-systeem, hetwelk eenvoud in bediening paart aan zeer snelle en beheerste werking.
Tevens is het mogelijk om de INDUSTRIE-motor in spiegelbeeld te bouwen, wat van belang is bij toepassing in dubbelschroef scheepsinstallaties.
 
Binnenvaart
Type 2D6, 110 pk. 500 omw./min.
Voor de binnenvaart (o.a. Rijnschepen, beurtvaarders, sleepboten, enz.) zijn speciaal de type D 41 en D6 ontwikkeld, zij hebben een toerental van resp., 750 en 500 per minuut, waardoor de diamater van de schroef kleiner kan zijn dan bij gebruik van een langzaam lopende motor. Daardoor wordt ook een niet onbelangrijke gewichtbesparing verkregen, wat voor de binnenvaart wel van groot belang is, terwijl toch het vermogen loopt van 75 t/m 640 pk. Voor de grotere Rijnschepen en sleepboten is het motortype D7 uitermate geschikt. Hiermede wordt bij een toerental van 400 per minuut een maximaal vermogen van 1000 pk bereikt in slecht 8 cilinder uitvoering.
 
Stationaire motoren
Het water, de erfvijand van Nederland, dwingt het volk tot voortdurende waakzaamheid, vooral ook, omdat ons land voor een groot deel uit polder bestaat, beneden de waterspiegel gelegen. Overal in den lande vindt men poldergemalen, om het water op peil te houden. Dat in deze gemalen in veel gevallen gebruik wordt gemaakt van de speciaal ten behoeve van stationaire installaties ontwikkelde dieselmotoren van "De INDUSTRIE" is wel het bewijs dat hun betrouwbaarheid en doelmatigheid erkenning hebben gevonden.
 
Motor gemaal,
geïnstalleerd vermogen 1380 pk.
Andere toepassingen van stationair INDUSTRIE-motoren: pompstations, zuivelfabrieken, graanmalerijen, centrales, palmoliefabrieken (Indonesië), baggermolens en zandzuigers. Op de foto de installatie van vier INDUSTRIE-dieselmotoren in een gemaal geïnstalleerd vermogen 1380 pk.
 
Van het D type werden er tussen 1944 en 1977 596 van gefabriceerd en afgeleverd. De verdere / nieuwe ontwikkelingen van dieselmotoren werden onbetaalbaar, dit probleem hadden ook andere grote Nederlandse merken. De motorenfabriek "De INDUSTRIE" werd gesloten, op 1 november 1977 er werden 150 man ontslagen.
Vestiging IJmuiden bleef open voor onderhoud en reparatie.
 
Er draaien dagelijks nog vele INDUSTRIE-motoren, deze worden beroepsmatig en door liefhebbers in stand gehouden.
 
Hopelijk kunnen we nog lang van deze mooie nostalgische techniek genieten.
 
naar boven